ალაგებ-ს, შლი-ს ზმნების უღლება ახლანდელ, მომავალ და წარსულ დროში.

ალაგებ-ს, შლი-ს բայերի խոնարհումը ներկա, ապառնի և անցյալ ժամանակներում

ალაგებ-ს, შლი-ს fellərinin indiki,keçmiş və gələcək zamanlarda hallanması

 

         ვაუღლოთ ზმნები: ალაგებს, შლის – ახლანდელ, მომავალ და წარსულ დროში:

Խոնարհենք ალაგებ-ს, შლი-ს բայերը ներկա, ապառնի և անցյալ ժամանակներում.

Felləri təsrifləndirək: ალაგებ-ს, შლი-ს fellərinin indiki,keçmiş və gələcək zamanlarda hallanması

ახლანდელი დრო

წარსული დრო

	მხოლობითი რიცხვი		მრავლობითი რიცხვი
1	ავალაგე	გავშალე	ავალაგეთ	გავშალეთ
2	აალაგე	გაშალე	აალაგეთ	გაშალეთ
3	აალაგა	გაშალა	აალაგეს	გაშალეს

 

მომავალი დრო

	მხოლობითი რიცხვი		მრავლობითი რიცხვი
1	ავალაგებ	გავშლი	ავალაგებთ	გავშლით
2	აალაგებ	გაშლი	აალაგებთ	გაშლით
3	აალაგებს	გაშლის	აალაგებენ	გაშლიან

 

ააგეთ წინადადებები ალაგებს, შლის, შემოაქვს ზმნების გამოყენებით სამსავე დროში:

մուշ Կազմենք նախադասություններ ალაგებს, შლის, შემოაქვს բայերով բոլոր երեք ժամանակներում.

ალაგებს, შლის, შემოაქვს fellərini hər üç zamanda işlədə edərək cümlələr qurun:

ნიმუში: Նմուշ. Nümunə:

 

უწყვეტელი – წყვეტილის დაპირისპირება;

ზმნის ორი წარსული დრო (ამოდიოდა - ამოვიდა...)

Անկատար – կատարյալի հակադրությունը

Բայի երկու անցյալ ժամանակները (ამოდიოდა - ამოვიდა...)

Müxtəsər- geniş qarşılaşması; Felin keçmiş iki zamanı (ამოდიოდა - ამოვიდა...)

ფორმები: ამოდიოდა, ამოვიდა – ორივე წარსულ დროში მომხდარ მოქმედებას გამოხატავს, მაგრამ მათ შორის განსხვავებაა არა მარტო ფორმის, არამედ მნიშვნელობის თვალსაზრისითაც:

ამოდიოდა – ისეთ მოქმედებას გამოხატავს, რომელიც წარსულში ხდებოდა, მიმდინარეობდა უწყვეტად და მისი დასრულება ზმნის ფორმაში არ ჩანს.

ამოვიდა კი წარსულ დროში შესრულებულ ისეთ მოქმედებას გამოხატავს, რომელიც შესრულდა, შეწყდა წარსულშივე. ესაა წარსულში მომხდარი და წყვეტილი მოქმედება.

ამოდიოდა - ამოვიდა... ձևերը երկուսն էլ արտահայտում են անցյալ ժամանակում տեղի ունեցած գործողություն, սակայն դրանք տարբերվում են իրարից ոչ միայն ձևով, այլև բովանդակությամբ.

ამოდიოდა (վերև էր բարձրանում)` այնպիսի գործողություն է արտահայտում, որը տեղի էր ունենում անցյալում, գործողությունը դեռ ընթացքի մեջ, և նրա ավարտը բայաձևի մեջ չի երևում:

ამოვიდა (վերև բարձրացավ) բայաձևն անցյալում տեղի ունեցած այնպիսի գործողություն է արտահայտում, որը կատարվել է, ավարտվել հենց անցյալում: Սա անցյալում տեղի ունեցած և կատարյալ գործողություն է:

Formalar: ამოდიოდა - ამოვიდა... hər ikisi keçmiş zamanda baş vermiş hərəkəti bildirir,lakin onlar arasında fərq yalnız formasında deyil,eləcə də məna nöqteyi-nəzərindən.

ამოდიოდა - keçmişdə fasiləsiz baş verən hərəkəti bildirir və onun sona çatması fel formasında görünmür.

ამოვიდა - isə keçmiş zamanda yerinə yetirilmiş elə hərəkəti bildirir, hansı ki yerinə yetirildi və keçmiş zamandaca bitdi. Bu söz keçmiş zamanda baş vermiş və bitmiş hərəkəti bildirir.

 

 

შეასრულეთ წერითი დავალება

Կատարեք գրավոր առաջադրանքը

Yazılı tapşırığı yerinə yetirin
23P4