მოქმედებითი ბრუნვა

Գործիական հոլով

Birgəlik halı1

მოქმედებითი ბრუნვა აღნიშნავს საგანს (ინსტრუმენტს), რომლითაც (რომლის გამოყენებითაც, რომლის მეშვეობითაც) ხორციელდება მოქმედება:

ჩანგლით ვჭამ.

ჭიქით ვსვამ წყალს.

მოქმედებითი ბრუნვის ნიშანია -ით; იშვიათად (-ო და -უ ხმოვნით დაბოლოებულ სახელებთან) - -თი:

ხელ–ით

ჩაქუჩ–ით

პირ–ით...

მაგრამ – უთო–თი, ძუძუ–თი

Գործիական հոլովը ցույց է տալիս այն առարկան (գործիքը), որով (որի կիրառությամբ, որի միջոցով) իրականացվում է գործողություն.

ჩანგლით ვჭამ საჭმელს

ჭიქით ვსვამ წყალს

Գործիական հոլովի նշանն է -ით: Հազվադեպ (-ო և -უ ձայնավորներով վերջավորվող անունների հետ)` -თი.

ხელ–ით

ჩაქუჩ–ით

პირ–ით...

მაგრამ – უთო–თი, ძუძუ–თი

Birgəlik hal əşyanı (aləti) bildirir, onun vasitəsi ilə hərəkət həyata keçirilir (onun istifadəsi ilə). Sifət əşyanın əlamətini, xüsusiyyətini bildirir. Sifətin adi dərəcəsindən çoxaltma (daha artıq, çox) dərəcəsi yarana bilər.

ჩანგლით ვჭამ.

ჭიქით ვსვამ წყალს.

–ით: birgəlik halın şəkilçisidir; nadir hallarda(-ო və -უ saiti ilə bitən isimlərlə) - -თი:

ხელ–ით

ჩაქუჩ–ით

პირ–ით...

მაგრამ – უთო–თი, ძუძუ–თი

მოძებნეთ ტექსტში –ით დაბოლოებიანი სახელები და ამოიწერეთ.

Տեքստում գտե՛ք –ით վերջավորությամբ անունները և դո՛ւրս գրեք դրանք:

Mətndən –ით ilə bitən isimləri tapıb köçürün.

 

 

ზედსართავი სახელის ხარისხის წარმოება (უ -ეს)

Ածական անվան համեմատության աստիճանի կազմությունը (უ -ეს)

Sifətlərin dərəcəsinin yaranması (უ -ეს)

ზედსართავი სახელი საგნის რაიმე თვისებას გამოხატავს; ზედსართავ სახელს შეუძლია გამოხატოს უფროობითი (უფრო მეტი – უფროობითი) ხარისხი:

მაგ. დიდი – უდიდესი (ყველაზე დიდი)

ბოროტი – უბოროტესი (ყველაზე ბოროტი)

შავი – უშავესი (ყველზე შავი, ძალიან შავი...)

უფროობით ხარისხს აწარმოებს უ-თავსართი და -ეს ბოლოსართი: უ-წმინდ-ეს-ი, უ-ლამაზ-ეს-ი...

Ածական անունը ցույց է տալիս առարկայի որևէ հատկություն: Ածական անունը կարող է արտահայտել գերադրական (უფრო მეტი – գերադրական) աստիճան.

დიდი – უდიდესი (ყველაზე დიდი)

ბოროტი – უბოროტესი (ყველაზე ბოროტი)

შავი – უშავესი (ყველზე შავი, ძალიან შავი...)

Գերադրական աստիճանը կազմվում է უ նախածանցով և -ეს վերջածանցով.

უ-წმინდ-ეს-ი, უ-ლამაზ-ეს-ი...

Sifət əşyanın hər hansı xassəsini bildirir; sifətlər çoxaltma (daha çox ) dərəcəsini ifadə edir:

დიდი – უდიდესი (ყველაზე დიდი)

ბოროტი – უბოროტესი (ყველაზე ბოროტი)

შავი – უშავესი (ყველზე შავი, ძალიან შავი...)

Çoxaltma dərəcəsini  უ- - önşəkilçisi və –ეს sonluğu yaradır:

უ-წმინდ-ეს-ი, უ-ლამაზ-ეს-ი...

შეასრულეთ წერითი დავალება

Կատարեք գրավոր առաջադրանքը

Yazılı tapşırığı yerinə yetirin
27P3

ჰქვი-ა ზმნის უღლება ახლანდელ დროში

ჰქვი-ა բայի խոնարհումը ներկա ժամանակում

ჰქვი-ა fellərini indiki zamanda işlədin

მე მ-ქვია	ჩვენ გვ-ქვია
შენ გ-ქვია	თქვენ გ-ქვია-თ
მას ჰ-ქვია	მათ ჰ-ქვია-თ

 

შეასრულეთ წერითი დავალება

Կատարեք գրավոր առաջադրանքը

Yazılı tapşırığı yerinə yetirin
27P4, 27P5